ROMPEFFICIËNTIE VERGROTEN
VOOR EEN KLEINERE VOETAFDRUK

De weg naar duurzaamheid in de jachtwereld is lang en uitdagend. Met de introductie van BlueNautech zet Heesen de eerste stappen om de impact van deze sector op onze planeet te verminderen. Een van de meest effectieve manieren om het brandstofverbruik te verbeteren, is door middel van het rompontwerp. En Heesen heeft van rompefficiëntie een wetenschap gemaakt.

Wie voor het eerst bij Heesen op de werf komt, zal zich zeker het moment herinneren dat ze vanuit de receptie de deuren openden naar loods 1. In tegenstelling tot de rest van de werf is dit een traditionele bouwloods, geen droogdok, wat betekent dat je direct oog in oog staat met de indrukwekkende boeg en romp van het jacht in aanbouw. Het is historische grond voor Heesen, dat kan bogen op meer dan 40 jaar historie, waarin het rompdesign voortdurend werd verbeterd. Zó lang werkt Senior naval architect Sjoerd van Herk nog niet bij Heesen, maar samen met zijn ontwerpteam kan hij wel putten uit de collectieve knowhow en innovaties van de vele jachten die hier werden gecreëerd. Er is één jacht in het bijzonder dat bij Heesen tot de verbeelding spreekt: Octopussy. Ze werd in 1988 ontworpen met als doel het snelste superjacht ter wereld te worden. Ze overtrof alle verwachtingen door het snelheidsrecord te verbreken met een topsnelheid van 53,17 knopen, waarmee ze de relatief onbekende scheepswerf uit Oss op de kaart zette.

“Deze ongelooflijke prestatie was niet alleen het resultaat van haar opvallende, speedbootachtige rompvorm en krachtige MTU-waterjet aandrijving”, zegt Van Herk, “maar ook vanwege haar slimme lichtgewichtconstructie, waarbij experimentele honingraatpanelen aan de binnenkant zijn gebruikt om het gewicht en de weerstand laag te houden. Die obsessie met gewichtsbesparing en efficiëntie vind je nog steeds bij Heesen.”

Rompefficiëntie als wetenschap

Obsessie of wetenschap? Laten we beginnen met een eenvoudige definitie van rompefficiëntie: “Efficiëntie van de romp betekent in feite dat je de weerstand wilt minimaliseren, zodat je minder motorvermogen nodig hebt om het jacht voort te stuwen”, legt Van Herk uit. “Er zijn twee manieren om de weerstand te verminderen: ofwel door het ontwerp van de romp te optimaliseren, of door het gewicht te verminderen. Minder gewicht betekent minder waterverplaatsing.”

Balanceren tussen efficiëntie en stabiliteit

“Natuurlijk is Cosmos een extreem voorbeeld, maar de efficiëntie van de romp staat centraal bij elk Heesen jacht”, legt Van Herk uit. “We beginnen altijd met het wensenlijstje van de eigenaar, wat vervolgens leidt tot een eerste schets van de General Arrangement. We weten dat een kanovormig jacht met een lange, smalle romp goed is voor de efficiëntie. Tegelijkertijd moet het jacht stabiel en ruim genoeg zijn om aan alle wensen van de klant te voldoen, maar we vinden altijd een perfecte balans tussen efficiëntie en stabiliteit.” Om de vereiste topsnelheid te bereiken, zullen naval architects niet zomaar extra vermogen toevoegen.

Revolutie in maritieme architectuur

Deze indrukwekkende resultaten zijn alleen mogelijk dankzij een revolutie in de engineering van jachten, mogelijk gemaakt door Computational Fluid Dynamics (CFD)-tests. “Jachtengineering is echt een wetenschap geworden”, zegt Van Herk. “Vroeger tekende je een romp op basis van ervaring, die je vervolgens ging verfijnen met behulp van tanktests. Tegenwoordig gebruiken we nog steeds tanktests, maar alleen om de computergegevens waarvan we al heel zeker zijn te verifiëren.” In de loop der jaren heeft Heesen samen met jarenlange partner Van Oossanen Naval Architects baanbrekend werk verricht bij het ontwerpen van radicaal nieuwe rompontwerpen. Van Oossanen was in 2005 een van de eersten die CFD toepaste. Sindsdien hebben ze hun supercomputer gevoed met veel verschillende simulaties, waardoor CFD-tests net zo realistisch en betrouwbaar zijn als tanktests.

Het CFD-pionierswerk van Van Oossanen heeft geleid tot een van de grootste doorbraken in jachtengineering: de Fast Displacement Hull Form. Deze revolutionaire romp werd vervolgens door Heesen verder ontwikkeld om in 2013 te debuteren op het 65 meter lange vlaggenschip Galactica Star. “Het unieke aan de FDHF is dat hij efficiënt is over het hele snelheidsspectrum”, legt Van Herk uit. “Vroeger had je ofwel snelle knikspant jachten, of minder snelle rondspant jachten. Maar de FDHF is een rondspantromp, gecombineerd met een nieuw ontwikkelde bulbsteven, die bij elke snelheid efficiënt blijkt te zijn en zorgt voor een 30% verbruiksreductie.”